ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

Trong y học cổ truyền không có bệnh danh đái tháo đường. Với biểu hiện lâm sàng thường gặp của bệnh này là: ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, gầy nhiều thì bệnh này nằm trong phạm vi chứng Tiêu khát của Y học cổ truyền.

Tiêu khát là một chứng bệnh đã được ghi lại lần đầu tiên trong y văn cổ của Y học cổ truyền là sách “Nội kinh” dưới các bệnh danh như: Tiêu khát, Tiêu đản, Cách tiêu, Phế tiêu… Trong sách “Ngoại đái bí yếu” đã nêu rõ “Khát mà uống nhiều nước đi tiểu nhiều… thuộc chứng bệnh tiêu khát… và còn ghi rõ do Thận hư, nước tiểu ngọt”.

 

Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh theo Y học cổ truyền

Y học cổ truyền cho rằng: Nguyên nhân chủ yếu gây chứng bệnh tiêu khát là do bẩm tố cơ thể của người bệnh là âm hư, ngũ tạng suy nhược, còn những yếu tố thuận lợi đưa đến là do căng thẳng về mặt tinh thần như uất giận kéo dài dẫn tới khí uất hóa hỏa làm tổn thương phần âm của phế vị… do ẩm thực bất tiết như ăn nhiều thức ăn béo, ngọt dẫn đến Tỳ vị tích nhiệt đưa tới vị hỏa và nhiễu loạn lên trên cũng làm tổn thương phần âm của Phế. Những người lao lực quá độ do công việc hay quan hệ nam nữ không điều độ… đều đưa đến tổn thương tân dịch, làm Thận âm hư, thận thủy là gốc của phần âm trong cơ thể, hậu quả sẽ là Thận hư, Phế táo, Vị nhiệt mà dẫn đến chứng tiêu khát.

Như vậy, tựu trung chứng bệnh Tiêu khát là Phế táo, Vị nhiêt, Thận hư mà bản chất là phần âm bị suy giảm.

 

Phân loại bệnh danh theo Y học cổ truyền

Bản chất của chứng bệnh này theo Y học cổ truyền là miệng khát dấn đến uống nhiều, ăn nhiều mà người gầy sút, người bệnh đi tiểu nhiều. Trên lâm sàng Y học cổ truyền lấy ba bộ vị: Thượng tiêu, Trung tiêu, Hạ tiêu mà phân tích để đưa ra phương pháp điều trị: Nhưng trên thực tế lâm sàng, triệu chứng của ba bộ vị này thường kết hợp với nhau, chỉ biểu hiện các triệu chứng này nặng, nhẹ khác nhau ở mỗi thể.

 

Thể Thượng Tiêu

Triệu chứng: Bệnh nhân thường có cảm giác khát, muốn uống nước nhiều, miệng khô, lưỡi khô, đi tiểu lượng nhiều, bên thành lưỡi và đầu lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch hồng sác.

Pháp trị: Thanh nhiệt, nhuận phế sinh tân chỉ khát.

Bài thuốc: Tiêu khát phương hợp Bạch hổ gia giảm

Hoàng liên             8g                Nhân sâm              12g

Thiên hoa phấn      12g              Tri mẫu                  6g

Sinh địa                 12g              Thạch cao              10g

Ngưu tất                16g              Ngạnh mễ              20g

Nếu biểu hiện Phế âm hư rõ gia Thiên môn, Mạch môn để nhuận phế thanh nhiệt.

 

Thể Trung Tiêu

Triệu chứng: Người bệnh ăn nhiều mà vẫn đói, hình thể gầy mòn, đại tiện táo, rêu lưỡi vàng khô, mạch thực hữu lực.

Pháp trị: Thanh vị hỏa, dưỡng âm tăng dịch

Bài thuốc: Ngọc nữ tiễn

Thạch cao              20g              Mạch đông            12g

Ngưu tất                16g              Sinh địa                 16g

Tri mẫu                  8g

Bệnh nhân Can hỏa vượng có thể gia thêm Hoàng cầm, Chi tử để thanh can tả hỏa.

 

Thể Hạ Tiêu

Triệu chứng: Người bệnh đi tiểu nhiều lần với số lượng nhiều, nước tiểu như cao, mỡ hay ngọt, lưỡi khô, miệng khô khát, uống nước nhiều. Ngũ tâm phiền nhiệt (lòng bàn tay, bàn chân nóng và ngực có cảm giác nóng), đầu váng, lưng gối đau mỏi, mạch trầm tế sác.

Pháp điều trị: Tư bổ thận âm, sinh tân thanh nhiệt

Bài thuốc: Tri bá địa hoàng thang gia giảm

Thục địa                12g             Hoài sơn         20g

Sơn thù                10g              Trạch tả        12g

Đan bì                    12g             Phục linh      12g             

Hoàng bá                8g               Tri mẫu          12g

 

Bệnh nhân mệt nhiều, thở ngắn biểu hiện tình trạng khí âm lưỡng hư gia Nhân sâm, Hoàng kỳ, Bạch truật.

Nếu bệnh nhân mắt mờ, ù tai gia: Kỷ tử, Cúc hoa, Thạch xương bồ.

Nếu bệnh nhân hay hồi hộp, mất ngủ gia thêm: Toan táo nhân, Bá tử nhân.

Nếu cả thận âm dương lưỡng hư có thể dùng bài Kim quỹ thận khí hoàn

Quý khách cần tư vấn về phòng và điều trị hãy liên lạc với chúng tôi:

PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y TRƯỜNG SINH ĐƯỜNG

58 Hà Chương - P. Trung Mỹ Tây - Quận 12 - TP. Hồ Chí Minh

ĐT: 0918151869. Email: bstruongsinh@yahoo.com.vn

                                             quocbaolong@yahoo.com

Tham khảo tại Website: phongkhamtruongsinhduong.com